آلرژی غذایی، علائمش چیه؟
مقدمه:
آلرژی غذایی یکی از مشکلات بهداشتی شایع است که ممکن است افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد. این واکنشهای ایمنی میتوانند علائم متنوعی داشته باشند، از مشکلات گوارشی گرفته تا علائم تنفسی و حتی خطرات تهدیدکننده زندگی. در این مقاله، قصد داریم علائم، علل و راههای درمان آلرژی غذایی را بهطور کامل بررسی کنیم. اگر شما یا کسی که میشناسید با این مشکل مواجه است، این راهنما میتواند کمک زیادی به شما کند.
آلرژی غذایی چیست؟
آلرژی غذایی واکنشی است که سیستم ایمنی بدن به برخی از مواد غذایی خاص نشان میدهد. در حالت عادی، سیستم ایمنی بدن فقط در برابر مواد مضر مانند ویروسها و باکتریها واکنش نشان میدهد، اما در آلرژیهای غذایی، بدن به مواد غذایی بیضرر نیز بهطور نادرست واکنش میدهد. این واکنش میتواند از خفیف تا شدید و تهدیدکننده زندگی متغیر باشد.
افراد مبتلا به آلرژی غذایی معمولاً به پروتئینهای موجود در برخی از غذاها حساسیت دارند. وقتی بدن این پروتئینها را شناسایی میکند، سیستم ایمنی واکنشی شدید نشان میدهد و علائم مختلفی ایجاد میشود. این واکنشها میتوانند علائم مختلفی از جمله خارش، تورم، مشکلات تنفسی و در برخی موارد آنفولانزا مانند را به همراه داشته باشند.
علائم آلرژی غذایی
علائم آلرژی غذایی میتوانند در هر فرد متفاوت باشند و در برخی موارد، ممکن است علائم بلافاصله پس از مصرف غذا ظاهر شوند. در حالی که برخی افراد تنها به علائم خفیف دچار میشوند، برخی دیگر ممکن است دچار علائم شدیدتر و حتی تهدیدکننده زندگی شوند.
- علائم گوارشی
یکی از رایجترین علائم آلرژی غذایی، مشکلات گوارشی است. این علائم معمولاً در عرض چند دقیقه تا چند ساعت بعد از خوردن غذا ظاهر میشوند و میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- درد شکم
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- نفخ و گاز معده
- علائم پوستی
افرادی که دچار آلرژی غذایی میشوند، ممکن است علائم پوستی نیز تجربه کنند. این علائم میتوانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و شامل موارد زیر باشند:
- کهیر یا جوشهای قرمز و خارشدار
- تورم صورت، لبها، زبان یا گلو
- قرمزی و التهاب در پوست
- خشکی و ترک خوردگی پوست
- علائم تنفسی
در موارد جدیتر، آلرژی غذایی میتواند علائم تنفسی ایجاد کند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سرفه
- تنگی نفس
- خسخس سینه
- مشکلات در بلع
- ورم در گلو که ممکن است منجر به انسداد راه هوایی و مشکلات تنفسی شود
- واکنشهای شدید
در موارد شدید آلرژی غذایی، افراد ممکن است دچار آنافیلاکسی شوند، که یک واکنش آلرژیک تهدیدکننده زندگی است. آنافیلاکسی نیاز به درمان فوری دارد و علائم آن شامل موارد زیر است:
- افت فشار خون شدید
- تنگی نفس شدید
- سرگیجه و ضعف
- غش یا از دست دادن هوشیاری
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- التهاب شدید در دهان و گلو که میتواند به انسداد تنفسی منجر شود
آنافیلاکسی نیازمند درمان فوری با تزریق اپینفرین (آدرنالین) است تا خطر مرگ را کاهش دهد.
علتهای آلرژی غذایی
آلرژیهای غذایی بهطور عمده ناشی از پاسخ غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به برخی از پروتئینهای موجود در غذاها هستند. این پروتئینها ممکن است به بدن آسیب نرسانند، اما در افراد مبتلا به آلرژی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه آنها را تهدید میداند و به آنها واکنش نشان میدهد. در این بخش، به برخی از رایجترین غذاهایی که ممکن است آلرژیزا باشند، اشاره میکنیم:
- شیر
آلرژی به شیر به ویژه در کودکان بسیار شایع است. این آلرژی ناشی از واکنش سیستم ایمنی بدن به پروتئینهای موجود در شیر گاو است. در برخی موارد، افراد به لبنیات دیگر مانند پنیر یا ماست نیز حساسیت دارند.
- تخممرغ
آلرژی به تخممرغ یکی دیگر از آلرژیهای غذایی رایج است، بهویژه در کودکان. این آلرژی میتواند به پروتئینهای موجود در سفیده یا زرده تخممرغ مربوط باشد.
- بادامزمینی
آلرژی به بادامزمینی یکی از شدیدترین و خطرناکترین آلرژیهای غذایی است. این آلرژی میتواند منجر به واکنشهای شدید مانند آنافیلاکسی شود.
- غذاهای دریایی
غذاهای دریایی، از جمله ماهی و صدفها، نیز میتوانند آلرژیزا باشند. این نوع آلرژی معمولاً در بزرگسالان شایعتر است و ممکن است منجر به علائم جدی شود.
- مغزها
آلرژی به مغزها (مانند گردو، بادام و فندق) نیز شایع است و میتواند واکنشهای ایمنی متفاوتی ایجاد کند.
- گندم و سویا
آلرژی به گندم و سویا بیشتر در کودکان مشاهده میشود، اما برخی از بزرگسالان نیز به آن دچار هستند.
- سایر غذاها
در حالی که برخی از آلرژیهای غذایی به این غذاها محدود میشود، در برخی افراد، حساسیت به غذاهای خاص مانند گوجه فرنگی، خیار، یا ادویهها نیز گزارش شده است.
تشخیص آلرژی غذایی
برای تشخیص آلرژی غذایی، پزشک ممکن است از چندین روش مختلف استفاده کند. این روشها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تست پوستی: در این آزمایش، مقدار کمی از پروتئینهای غذایی مشکوک به پوست فرد تزریق میشود تا واکنش آلرژیک مشاهده شود.
- آزمایش خون: این آزمایش برای اندازهگیری سطح ایمونوگلوبولین E (IgE) استفاده میشود که به طور معمول در پاسخ به آلرژیها تولید میشود.
- آزمایش حذف و افزودن غذاها: در این روش، فرد از یک یا چند نوع غذا بهطور موقت حذف کرده و سپس آنها را دوباره به رژیم غذایی خود اضافه میکند تا مشخص شود که کدام غذاها باعث ایجاد واکنش آلرژیک میشوند.
درمان آلرژی غذایی
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آلرژی غذایی وجود ندارد، اما میتوان علائم آن را مدیریت کرد. بهترین روش درمانی، پرهیز از غذاهای آلرژیزا است. در ادامه، به برخی از روشهای درمانی اشاره میکنیم:
- اپینفرین (آدرنالین)
در صورت بروز واکنش شدید آلرژیک، تزریق اپینفرین اولین و سریعترین راهحل است. این دارو به سرعت علائم آنافیلاکسی را کاهش میدهد و برای نجات جان فرد ضروری است.
- داروهای آنتیهیستامین
داروهای آنتیهیستامین میتوانند به کاهش علائم خفیف آلرژی مانند خارش و کهیر کمک کنند.
- آموزش و آگاهی
افراد مبتلا به آلرژی غذایی باید آموزشهای لازم را برای شناسایی و اجتناب از غذاهای آلرژیزا دریافت کنند. این آموزشها میتوانند شامل یادگیری نحوه خواندن برچسبهای مواد غذایی و آگاهی از خطرات تماس با مواد غذایی آلرژیزا باشند.
پیشگیری از آلرژی غذایی
در حالی که پیشگیری از آلرژی غذایی در بسیاری از موارد غیرممکن است، اما میتوان با انجام برخی اقدامات، خطر ابتلا را کاهش داد. برای مثال، در کودکان، معرفی تدریجی برخی از مواد غذایی ممکن است به پیشگیری از بروز آلرژی کمک کند.
نتیجهگیری
آلرژی غذایی میتواند علائم متنوعی داشته باشد که از خفیف تا شدید متغیر است. تشخیص و درمان سریع میتواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. بهعلاوه، آموزش و آگاهی از علائم آلرژی غذایی و نحوه مدیریت آن، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به برند لاویا است.